Wertykulacja lub skaryfikacja to zabieg polegający na aktywnym wyczesywaniu/wycinaniu tak zwanego filcu z trawnika. Filc jest martwym materiałem organicznym. Tworzy się z resztek ściętej trawy i innych materii organicznych. Duża warstwa filcu blokuje dostęp wody i powietrza do części korzeniowej trawy uniemożliwiając prawidłowe nawodnieni i dotlenienie gleby. Niejednokrotnie filc stanowi idealne miejsce do rozwoju bakterii i grzybów wywołujących choroby traw. Dzięki zastosowaniu odpowiednich narzędzi jesteśmy w stanie sprawdzić jakiej grubości warstwa znajduje się w trawniku. Idealnie gdyby jego grubość nie przekraczała 15 mm.
Wertykulacja trawnika
Pionowe ostrza maszyny nacinają darń wyciągając z głębszych warstw trawnika zalegający tam filc. Zabieg wertykulacji rozbija również kępy powstałe na trawniku, dzięki czemu staje się on równy i jednorodny. Wertykulacja trawnika bardzo dobrze usuwa również mech znajdujący się w darni.
Następnie po wykonaniu przejazdu wertykulatorem wydobyte resztki należy zgrabić i zebrać do worków. Można to zrobić specjalnym zbierakiem lub też zwykłymi grabiami. Wyciągniętego filcu potrafi być naprawdę dużo. Powyżej przykład zabiegów pielęgnacyjnych na trawniku około 700 m2.
Wertykulacja trawnika jest jednym z najbardziej inwazyjnych zabiegów pielęgnacyjnych dlatego też często zaraz po zabiegu trawnik wygląda źle, tak jak by był zniszczony. Nie należy się tym jednak przejmować, ponieważ po wykonanym zabiegu trawnik bardzo szybko się regeneruje uzyskując bardzo dobry wygląd. Następnie po wertykulacji trawnika dobrze jest wykonać piaskowanie, nawożenie i dosiew mieszanki trawnikowej. Powoduje to jeszcze szybszą regenerację i skraca czas oczekiwania na piękny, gęsty, zielony trawnik.
Na rynku dostępne są różne typy maszyn. Wertykulatory elektryczne, spalinowe, a także napędzane z większych maszyn wałem WOM.
Skaryfikacja trawnika
Skaryfikacja jest zabiegiem bardzo podobnym do wertykulacji z tym, że jest prowadzona na większą głębokość. Obracające się noże nacinają również głębszą warstwę gleby poprawiając szybko zdolności melioracyjne gleby, rozwój systemu korzeniowego oraz przenikanie wilgoci i składników odżywczych.